S&P: Fintex moliyalashtiruvi tiklanmoqda, biroq geosiyosiy to‘siqlarga duch kelmoqda

 

S&P Global Market Intelligence ma’lumotlariga ko‘ra, 1-chorakda bitimlar soni kamayganiga qaramay, investitsiya qiymati 46% ga oshgan, biroq bozor ishtirokchilari tariflarning o‘sishga ta’siri haqida ogohlantirmoqda.

S&P Global Market Intelligence — moliyaviy ma’lumotlar va tahlil xizmatlarini ko‘rsatuvchi kompaniya — tadqiqotiga ko‘ra, 2025-yil birinchi choragida global fintex investitsiyalari tiklanish belgilari ko‘rsatdi.

Fintex startaplari 2025-yilning 1-choragida dunyo bo‘ylab 393 ta moliyalashtirish raundi orqali jami 8,07 milliard AQSh dollari jalb etdi, bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 46% ga ko‘proqdir. Biroq bitimlar soni 24% ga kamaydi.

Hisobotda mintaqalar o‘rtasidagi farqlar ko‘rsatilib o‘tilgan: Shimoliy Amerika va Yevropa bozorlarida barqarorlik saqlangan, Osiyo-Tinch okeani mintaqasida esa keskin pasayish kuzatilgan.

S&P: Fintex moliyalashtirish soni va qiymatining choraklik dinamikasi

Mintaqaviy farqlar

Shimoliy Amerikaning fintex kompaniyalari 1-chorakda 4,7 milliard dollar investitsiya jalb qildi, bu 2024-yil 1-choragidagi 1,9 milliard dollardan sezilarli darajada ko‘p. Bitimlar soni esa 214 tadan 155 tagacha kamaydi. Bu investorlar ozroq kompaniyalarga katta sarmoya kiritayotganini ko‘rsatadi.

Yevropa, Yaqin Sharq va Afrika (EMEA) mintaqasida moliyalashtirish 1,4 milliard dollardan 2,1 milliard dollarga oshdi, bitimlar soni esa 148 tadan 134 tagacha biroz kamaydi.

Osiyo-Tinch okeani mintaqasida kapital jalb qilish 1,7 milliard dollardan 600 million dollarga tushdi, bitimlar soni esa 119 tadan 80 tagacha kamaydi, bu esa investorlarning ehtiyotkorligini ko‘rsatadi.

Lotin Amerikasi fintex kompaniyalari esa 400 million dollardan 700 million dollargacha o‘sishga erishdi, biroq bitimlar soni 34 tadan 24 tagacha kamaydi.

Sektorlar bo‘yicha farqlar

To‘lov sektori — iste’molchilar va sotuvchilar o‘rtasidagi moliyaviy tranzaksiyalarni qayta ishlaydigan kompaniyalar — investorlar ishonchining ortganidan foyda ko‘rgan segment bo‘ldi.

Ushbu segmentdagi moliyalashtirish 2024-yil 1-choragidagi 1,2 milliard dollardan 2025-yil 1-choragida 2,5 milliard dollarga oshdi, bitimlar soni esa biroz kamaydi — 123 tadan 114 tagacha.

Bank texnologiyalari sektori — asosiy bank tizimlari va moliyaviy muassasalar infratuzilmasi yechimlarini qamrab oluvchi yo‘nalish — qisqarishga yuz tutdi: investitsiyalar hajmi 1,3 milliard dollardan 1,2 milliard dollarga, bitimlar soni esa 67 tadan 41 tagacha kamaydi.

Segmentlar o‘rtasidagi farqlar o‘zgaruvchan iqtisodiy muhitda investorlarning ustuvorliklari o‘zgarayotganini ko‘rsatadi: kapital yangidan-yangi bank texnologiyalariga emas, balki mavjud to‘lov infratuzilmasiga oqmoqda.